Με σεβασμό στην ιστορία των γεγονότων, για πρώτη φορά, πραγματοποιήθηκε τιμητική εκδήλωση με μία σεμνή τελετή στη νησίδα «Γυαλί Νισύρου» στον ιστορικό χώρο του «πηγαδιού του Μιαούλη», με πρωτοβουλία του Επαρχείου Κω-Νισύρου σε συνεργασία με τον Δήμο Νισύρου, με την πολύτιμη βοήθεια της εταιρείας ΛΑΒΑ ΑΕ. η οποία έχει αναλάβει τόσα χρόνια, τη συντήρηση και διατήρηση του πηγαδιού. Ο διευθυντής της εταιρείας Αντώνης Κοτσαμπάσογλου , καλωσόρισε τους εκπρόσωπους των Αρχών και ανέλαβε την ξενάγηση . Αξίζει να σημειωθεί πως η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία της εταιρείας «ΛΑΒΑ Α.Ε».
Στην νησίδα «Γυαλί Νισύρου» στον ιστορικό χώρο του «πηγαδιού του Μιαούλη», υπάρχει μια ιστορία, διανοίχτηκε τότε με διαταγή του ναυάρχου, μετά από υπόδειξη του ναυτόπαιδου από την Νίσυρο, Ιωάννη Ζαπέτη, και έλυσε το πρόβλημα της προμήθειας πόσιμου νερού για τα πληρώματα του ελληνικού στόλου.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε παρουσία του Γ.Γ. Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλη Κουτουλάκη (εκπροσώπησε την κυβέρνηση) , της Επάρχου Κω Νισύρου Ντίνας Σβύνου, του διοικητή της Β΄ Αστυνομικής Διεύθυνσης Δωδεκανήσου Εμμανουήλ Καζαμία, του Λιμενάρχη Κω, εκπροσώπου της 80 ΑΔΤΕ, του δημάρχου Νισύρου Χριστοφή Κορωναίου. του Ιμάμη Ιρφάν Τράμπα , της προέδρου της Ένωσης Ξενοδόχων Μαίρη Τριανταφυλλοπούλου
Αμέσως μετά τους χαιρετισμούς, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στον ιστορικό χώρο του «πηγαδιού του Μιαούλη».
Ακολούθησε μία άκρως ενδιαφέρουσα και εξαιρετική ομιλία από τον Αχιλλέα Γ.Κουτσουράδη ,Δικηγόρο Αθηνών στον Άρειο Πάγο, Ομότιμο καθηγητή της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγγραφέα.
Ο Αχιλλέας Κουτσουράδης ,ο οποίος έκανε την πρόταση στην Έπαρχο Κω -Νισύρου να ενταχθούν εκδηλώσεις μνήμης στο Γυαλί, στο «πηγάδι του Μιαούλη» και αναφέρθηκε στα ιστορικά γεγονότα, όπου το έτος 1824 ο ελληνικός στόλος έγραψε αθάνατες σελίδες ηρωισμού στα νερά των Δωδεκανήσων, με ναύαρχο τον Ανδρέα Μιαούλη και αντιναύαρχο τον Γεώργιο Σαχτούρη (συγγενείς του διαμένουν στην Κω) και άλλους ναυάρχους που έγραψαν ναυτική ιστορία.
Παραθέτουμε την ομιλία του Αχιλλέα Κουτσουράδη
Κύριε γενικέ Γραμματέα ,Κυρία Έπαρχε, Κύριε Δήμαρχε ,λοιποί επίσημοι ,κυρίες και κύριοι,
Σαν σήμερα πριν από 200 χρόνια περίπου έλαβε χώρα στα νερά της Δωδεκανήσου ,σε δύο φάσεις(24-26 και 28-29 Αυγούστου 1824 αντίστοιχα) ,η μεγαλύτερη ναυμαχία της εθνικής επαναστάσεως του 1821,την οποία εύγλωττα ο μετάσχων σε αυτήν ,υποναύαρχος Γεώργιος Σαχτούρης, στο ημερολόγιο του πλοίου του ΑΘΗΝΑ αναφέρει ως :Ναυμαχία εν Κω και Τζατάλια εν η και θρίαμβος ελληνικός, όπως και ο γερμανός ζωγράφος Peter von Hess στον πασίγνωστο πίνακα με απεικόνιση του Ανδρέα Μιαούλη, του 1852,όπου στη σχετική λεζάντα αναφέρεται στα Γερμανικά, η ναυμαχία της Κω. Η ναυμαχία είναι γνωστότερη ,σε εμάς τους νεώτερους ,με νομοθετική μάλιστα επιβεβαίωση, ως η ναυμαχία του Γέροντα(η της Μανδαλιάς), την οποία η Πολιτεία ανύψωσε ,δικαίως αλλά και με μεγάλη καθυστέρηση, χάρις στις ενέργειες των συμπατριωτών Καλύμνιων, με το Π.Δ 345/1987,σε εθνική εορτή(δημόσια εορτή).
Μπορεί να μην κρίθηκε τότε η έκβαση της επαναστάσεως, αλλά σίγουρα, σε επίπεδο στρατηγικής αποτράπηκε η κατάληψη της Σάμου και η θλιβερή επανάληψη της σφαγής της Χίου και της καταστροφής των Ψαρών και της Κάσου. Σε επίπεδο Τακτικής η περιφανής νίκη του ελληνικού στόλου δεν οφείλεται μόνο στις πολεμικές τεχνικές και μέσα(ιδίως πυρπολικά)που χρησιμοποιήθηκαν ή στο επίπεδο των ηγετικών ικανοτήτων των ηγητόρων και του ηθικού των πληρωμάτων, αλλά και στο χώρο της επιμελητείας, αψευδείς μάρτυς της οποίας είναι το λεγόμενο πηγάδι του Μιαούλη ,εδώ στο Γυαλί ,ναύσταθμο, τουλάχιστον από τον Ιούνιο 1824 , του ελληνικού στόλου, που έλυσε το πρόβλημα της υδροδότησης περίπου 70 πλοίων και 5.000 ανδρών, τον Αύγουστο του 1824, όταν ναυλοχούσαν σε αυτή την περιοχή, αναμένοντας την σύγκρουση με τον εχθρό. σε συνθήκες καύσωνα και άπνοιας,
Ήδη, οφείλω να προσθέσω, στις 16 Ιουνίου 1824 είχε αγκυροβολήσει εκεί ,εντασσόμενος στον ελληνικό στόλο και ο κασιώτης πλοίαρχος χατζή Ιωάννου Χατζηαντωνίου με 50 άνδρες πλήρωμα, ενώ πριν τον 15αυγουστο του ιδίου έτους σύμφωνα με μαρτυρία του
ψαριανού Κωνστ.Νικοδήμου,που έλαβε μέρος στην ναυμαχία, επισκέφτηκε το Γυαλί ο πατριάρχης Αλεξανδρείας, που διέμενε τότε Πάτμο και ευλόγησε τα πληρώματα, απαλλάσσοντας τα μάλιστα από την νηστεία του 15Αυγουστου.
Κυρίες και Κύριοι,
Οι εορτασμοί και οι διαδιδόμενες παραδόσεις χρησιμοποιούνται για την εδραίωση της ιστορικής κληρονομιάς και την ενίσχυση της συλλογικής εθνικής συνείδησης..Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η σημερινή εκδήλωση τιμής και μνήμης ,στο χώρο ενός αγνοημένου, μέχρι σήμερα, εθνικού συμβόλου ,μιας αθέατης πλευράς της νίκης ,που φέρει πάντως ανέκαθεν το όνομα του νικητή ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη . Κατά την παράδοση ,που για πρώτη φορά γίνεται γραπτή αναφορά της, στα 1909 στο βιβλίο του εκ Νισύρου Λόγιου Γεώργιου Παπαδόπουλου με τίτλο: Γενική γεωγραφική και ιστορική περιγραφή της νήσου Νισύρου και των πέριξ μικρών νήσων ,ο υδραίος ναύαρχος μετά από υπόδειξη Νισυρίων ,ιδίως μάλιστα του ναυτόπαιδου, εκ Νισύρου καταγόμενου, Ιωάννη Ζαπέτη , διέταξε την ανόρυξη του πηγαδιού, στο οποίο πιστώνεται δικαίως ένα σημαντικό μέρος της επιτυχούς έκβασης της ναυμαχίας.
Δεν θα υπεισέρθω σε λεπτομέρειες ,σεβόμενος τον χρόνο σας. Θα σας μιλήσει από τον τάφο του, ο μακαριστός μητροπολίτης Κωου Εμμανουήλ Καρπάθιος,* με ένα κείμενο του διπλής ιστορικής αξίας, γραμμένο στη μακρινή δεκαετία του 1930,το οποίο οι ιταλοί
κατακτητές θεώρησαν επιβαρυντικό για αυτόν-επικίνδυνο και το περιέλαβαν στο φάκελο που τηρούσε σε βάρος του η ιταλική αστυνομική Αρχή της Δωδεκανήσου, χωρίς όμως και να καταστρέψουν παράλληλα το εθνικό σύμβολο!.
Κυρίες και Κύριοι ,Η ιστορική μνήμη, μέσω των επαναλαμβανόμενων σε ετήσια βάση επετείων, δεν διαμοιράζεται η κατοχυρώνεται χρονικά η τοπικά, αλλά πρέπει, χωρίς τοπικιστικές αντιζηλίες, να αποτυπώνει και να αναδεικνύει την συμβολή Όλων στο ιστορικό Συμβάν που κρίνεται ως άξιο ανύψωσης σε χρονικό σύμβολο συλλογικής επαναλαμβανόμενης Ενθύμησης, χωρίς όμως υπερβολές, επιλεκτικές αποσιωπήσεις,
εξωραϊσμούς και διαστρεβλώσεις.
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας. Ευχαριστώ θερμά ειδικά την έπαρχο Κω-Νισύρου κ.Σβύνου, που μοιράστηκε μια επιθυμία μου ,από τα παιδικά μου ακόμη χρόνια, όταν ο πατέρας μου, μου διηγήθηκε την ιστορία του πηγαδιού. Για την άψογη συνεργασία οφείλω χάριτες στην εταιρία ΛΑΒΑ Α.Ε(ιδίως για την διαφύλαξη και συντήρηση του πηγαδιού και την ευγενική χορηγία της φετινής εκδήλωσης μνήμης) και προσωπικά στον συνεργάτη της κ. Αντώνη Κοτζαμπάσογλου και στη υπάλληλο του επαρχείου Κω-Νισύρου κ. Μινοδώρα Βασιλειάδου για την άψογη συνεργασία.
Κλείνοντας, εύχομαι του χρόνου ,όταν θα γιορταστεί ξανά η επέτειος της ναυμαχίας και εδώ στο νησί Γυαλί ορμητήριο τότε των ελληνικών πλοίων ,να έχει διαμορφωθεί πλήρως ο περιβάλλων ιστορικός χώρος και ,γιατί όχι, να πιούμε νερό από το πηγάδι, όπως πριν από
διακόσια χρόνια οι ναύτες του Ανδρέα Μιαούλη ,αλλά και αν θυμηθούμε τους μεγάλους φετινούς Απόντες από την τελετή, τα «παράπλευρα θύματα των δυο ναυμαχιών», δηλαδή τους άμαχους Κώους, που στο πλαίσιο πράξεων αντεκδίκησης των πληρωμάτων του οθωμανικού-αυγυπτιακού στόλου υπέστησαν τα πάνδεινα, μετά την ναυμαχία(«Δεύτερα Κακά») και σώθηκαν, όσοι επέζησαν, χάρις στον τότε μητροπολίτη Κω Γεράσιμο και τον Οθωμανό Καϊμακάμη της Κω(Αλή Μπέη?).
Αιώνια τους η μνήμη!!
*Κείμενο του μακαριστού μητροπολίτης Κώου Εμμανουήλ Καρπάθιος,
(Πληροφορίες -φωτογραφίες από Kostv και Αχιλλέα Κουτσουράδη)
