Η Αίθουσα Τέχνης «αγκάθι – κartάλος»
οργάνωσε και παρουσιάζει
την ατομική έκθεση ζωγραφικής του
Αναστάσιου Τούντα
με τίτλο
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΟΡΙΖΟΝΤΩΝ
Εγκαίνια
Σάββατο 9 Μαρτίου
19:00 – 21:00
Διάρκεια έκθεσης: έως 29 Μαρτίου 2024
Η ενότητα αποτελείται από 30 περίπου έργα. Είναι φτιαγμένα από χαρτόνια, τουλπάνια, σκόνες, pastel, κόλες. Τα μισά περίπου κυμαίνονται σε διαστάσεις από 50-90 εκ. και τα υπόλοιπα από 100-140 εκ.
Με αφορμή την έκθεση τυπώθηκε κατάλογος των έργων όπου περιλαμβάνεται συνέντευξη του καλλιτέχνη με την επιμελήτρια εκθέσεων και συγγραφέα, Μαρίνα Φωκίδη.
O Αναστάσιος Τούντας γεννήθηκε στην Αθήνα όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα
Σπουδές:
- 1990 – 1993 σχολή Σκηνογραφίας – Ενδυματολογίας Λ. Σταυράκου
- 1996 – 2002 Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (ΣΤ εργαστ. ζωγραφικής) Ι. Ψυχοπαίδη
Αυτή είναι η πέμπτη ατομική του έκθεση.
ΔΕΙΤΕ ΤΗ PHOTO GALLERY ΤΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΕΔΩ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΟΥΝΤΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΟΡΙΖΟΝΤΩΝ
Με αφορμή την έκθεση του Αναστάσιου Τούντα «ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΟΡΙΖΟΝΤΩΝ» ακολουθεί συνέντευξη του καλλιτέχνη από την επιμελήτρια εκθέσεων και συγγραφέα Μαρίνα Φωκίδη.
«Η τέχνη δεν είναι για μένα μια απόλαυση μοναχική. Είναι ένα μέσο για να αγγίζω τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων, προσφέροντας τους μια προνομιακή εικόνα για τους κοινούς πόνους, και τις χαρές.» εξηγεί ο ‘Αλμπερτ Καμύ στην ομιλία που έδωσε στο Δημαρχείο της Στοκχόλμης κατά την διάρκεια του συμποσίου που έκλεισε την τελετή απονομής των Νόμπελ. Με την ευκαιρία της έκθεσης μια σειράς αναπαραστατικών και συγχρόνως αφηρημένων τοπιογραφιών από διαφορετικούς αισθηματικούς χώρους, ανοίγουμε μια συζήτηση με τον δημιουργό τους τον Αναστάσιο Τούντα, ελπίζοντας ότι θα βρείτε τρόπο και εσείς να συμμετάσχετε σε αυτήν, η καθεμία και ο καθένας με τις δικές σας σκέψεις, πόνους και χαρές.
Μαρίνα Φωκίδη: Οι πίνακες σας, αισθηματικές τοπιογραφίες μοιάζουν άχρονες. Τίποτε δεν μαρτυράει τον χρόνο: την σύγχρονη εποχή, παρά μόνο τον τόπο: την Ελλάδα. Με ποιόν τρόπο συνδέεται τα καθημερινά σας ερεθίσματα ως σύγχρονος άνθρωπος με το έργο σας;
Αναστάσιος Τούντας: Η σύγχρονη εποχή θα ήθελα να πιστεύω ότι αποκρυπτογραφείται μέσα από τα έργα μου. Πολλές φορές δουλεύοντας έχω την αίσθηση ότι σκηνοθετώ μια κινηματογραφική ταινία εποχής, με κλασικά μορφολογικά στοιχεία όχι όμως για μια συνθήκη ανένταχτη στο χρόνο. Συμβαίνουν όλα σήμερα. Η τραγικότητα των συμβάντων στους τόπους μας δεν με ενδιαφέρει να καταγραφούν ως γεγονότα. Επιθυμώ να καταγράψω την επίδρασή τους στο τοπίο τη μεταβολή στη χαμένη λάμψη.
ΜΦ: Αναφέρεστε σε καταστροφές που έρχονται ενάντια με την ζωντανή φύση; Ποια είναι η λάμψη για την οποία μιλάτε και ποια η επικείμενη τραγικότητα; Ίσως τελικά η τέχνη να είναι μια λειτουργία που προδίδει το μέλλον πριν έρθει;
ΑΤ: Η τραγικότητα στην οποία αναφέρομαι εκτυλίσσεται στη σκιά αυτών των τόπων. Εγκλήματα κατά των συνανθρώπων μας που όπως και όσο να υποβαθμίζονται ή να αποσιωπώνται, μας δημιουργούν φορτία και ας μην ήμασταν παρόντες ή μάρτυρες γεγονότων. Το βλέμμα χαμηλώνει, η λάμψη μειώνεται και ο ορίζοντας θολώνει. Η Τέχνη αναφέρεται και στο μέλλον και αν παραδεχόμαστε ότι το προδίδει τότε βρισκόμαστε εμπρός σε μια ευτυχή συγκυρία. Ακόμα και έτσι, λίγοι από εμάς έχουν το χάρισμα να αποκωδικοποιήσουν αυτή την «προδοσία». Στη διαδρομή μου παρατήρησα είτε σε εμένα είτε σε άλλους φίλους μου ζωγράφους ότι έγιναν έργα που προκαλούσαν κάποιον ανεξήγητο ενθουσιασμό και συγχρόνως αμηχανία τη στιγμή που ολοκληρώνονταν. Αυτά είναι έργα «φάροι» που τα ονομάζω εγώ και βοηθούν τις περιόδους που το σκοτάδι πυκνώνει. Αυτά μας προετοιμάζουν για το μέλλον πριν έρθει.
ΜΦ: Πως μια σειρά από «φαινομενικά» κλασσικές τοπιογραφίες συνομιλούν με την εποχή στην οποία έγιναν;
ΑΤ: Αυτό φαίνεται να αποτελεί μια αυτοματοποιημένη λειτουργία μέσω της ενσωμάτωσης των εμπειριών και των ερεθισμάτων μου. Οι φαινομενικά κλασσικές τοπιογραφίες μου, δεν αναπτύσσονται σε καμβάδες με λαμπερά χρώματα, αλλά συντίθενται κυρίως με την επεξεργασία απλών υλικών χειροτεχνίας στον αντίποδα μιας εκλαϊκευμένης και τεχνολογικά άρτιας εικόνας. Δεν θέλω να προκρίνω είτε να υποβαθμίσω καμία μορφή έκφρασης, όμως με αυτή τη δουλειά φιλοδοξώ να υπενθυμίσω ότι η συγκίνηση ή το άγγιγμα έχουν απροσδιόριστη και απρόβλεπτη προέλευση.
ΜΦ: Η βαθιά παρατήρηση του τοπίου και ο συγκερασμός αυτής με τον εσωτερικό σας κόσμο μοιάζουν να πρωτοστατούν στους καμβάδες σας. Μιλήστε μου για αυτή την σύνδεση. Τι είναι τελικά αυτό που σας ωθεί σε αυτή την διαδρομή; Και πως επιτυγχάνετε αυτός ο συνδυασμός του εξωτερικού τοπίου με τις τόσο προσωπικές χειρονομίες που διακρίνονται στα έργα σας;
ΑΤ: Ανατρέχω σε ότι αναγνωρίζω ως τόπο μου και επιχειρώ να το μετατρέψω σε κόσμο μου. Η μετάβαση από το ένα στο άλλο είναι η διαδρομή μου. Χαίρομαι όταν τα καταφέρνω να χωρέσω κάπου και μειδιώ όταν αντιλαμβάνομαι ότι αυτό το κάπου δεν με χωρά. Αυτό είναι που με σπρώχνει σε αυτή τη διαδρομή που κάποιες φορές μοιάζει με αναμέτρηση. Οι χειρονομίες στα περισσότερα από τα έργα μου αποτελούν μορφολογικές διατυπώσεις. Το ζητούμενο έχει παραχθεί σε προηγούμενο χρόνο.
ΜΦ: Αυτή η διαδρομή από το τόπο σας στο κόσμο σας και το μοίρασμα με τον κόσμο όλων μας είναι μάλλον και αυτό που ονόμασε ο Stefan Zweig το μυστικό της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Όπως αναφέρεται και εσείς το ζητούμενο (σας) έχει παραχθεί κατά αυτή την διαδρομή σε προηγούμενο χρόνο από την έκθεση. Θα μπορούσατε να περιγράψετε αυτή την διαδρομή η τουλάχιστον να μας δώσετε κάποια στοιχεία της; Πως προσεγγίζετε την επιθυμία σας και το κάλεσμα της;
ΑΤ: Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσω κάτι ως τόπο μου και αποφασίσω να κάνω ένα έργο ξεκινάει η διαδρομή. Τις περισσότερες φορές η διαδρομή αυτή έχει δυο φάσεις. Θα το παρομοίαζα με το ψάρεμα, όταν ο ψαράς καταφέρει να πιάσει ένα μεγάλο ψάρι έχει κάνει τη μισή δουλειά, η άλλη μισή είναι να καταφέρει να το φέρει στην επιφάνεια να το προσφέρει το πουλήσει ή οτιδήποτε άλλο. Συνεπώς όταν λέω ότι το ζητούμενο έχει παραχθεί σε προηγούμενο χρόνο εννοώ τις πρώτες καταγραφές όταν αυτές λειτουργούν.
ΜΦ: Η απουσία του ανθρώπου είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική σε αυτή την ενότητα των έργων σας μπορείτε να μου το σχολιάσετε αυτό; Τι σημαίνουν για εσάς αυτά τα αδειανά τοπία;
ΑΤ: Είναι στοχαστικοί τόποι, καταφύγια και δεν αναπαριστούν πραγματικές εικόνες ούτε καταγράφουν δράση. Η προτεραιότητά μου είναι να επικοινωνήσω όποια φόρτιση με διακατέχει σήμερα με το δικό μου τρόπο. Το να εντάξω την ανθρώπινη παρουσία σε αυτά τα έργα είναι κάτι που το έχω επιχειρήσει, έχει πολύ ενδιαφέρον αλλά διαπίστωσα ότι ξεστρατίζω. Αυτό φαίνεται να είναι ένα άλλο αποκαλυπτικό μονοπάτι για μένα…
ΜΦ: Το άστυ, η πόλις, η αστική ζωή και τα ίχνη της απουσιάζουν από τα έργα σας. Αν αυτού οι επιλογές της θεματολογίας σας έχουν να κάνουν με εξοχές, θάλασσες, την φύση, τι έχει συνετέλεσε σε αυτή την επιλογή;
ΑΤ: Η καθημερινότητά μου περιλαμβάνει εικόνες αστικού τοπίου. Έχω την ανάγκη να κοιτάξω αλλού, δεν βρίσκω όμως που. Δοκιμάζω. Διαπίστωσα ότι πέρα από την απάτη που με οδηγεί το ορθολογικό και το αυτονόητο, η προσπάθεια για την καταγραφή του φωτός εξακολουθεί να προσφέρει μια διέξοδο. Από ότι έχω καταλάβει για πολλούς πάντα ήταν. Σε αυτήν την αναζήτηση διαπίστωσα ότι στα αστικά τοπία με περιορισμένους ορίζοντες με επαναλαμβανόμενους απόλυτους άξονες που διαγράφονται από τις κατασκευές (κτίρια κ.τ.λ.) το φως αποκτά μια βίαιη, ακραία και εντυπωσιακή συμπεριφορά. Άξια μελέτης πειραματισμού και καταγραφής. Όχι όμως σήμερα όχι από εμένα, τώρα θέλω να πιάσω τα πράγματα από την αρχή, κάτι σαν να λέμε από το Αβραάμ γέννησε Ισαάκ… Και όχι μόνο για τη δική μου ανάγκη, είναι κάτι που αφουγκράζομαι ως ανάγκη της εποχής μου.
ΜΦ: Ναι, μου έχετε πει σε μια συζήτηση ότι παρατηρείται πολύ στενά το φως Ότι καταπιάνεστε να το ζωγραφίσετε με ένα τρόπο που δεν έχει ζωγραφιστεί συχνά πως ζωγραφίζεται -αλήθεια -το φως σήμερα και πως αυτή η παρατήρηση ακολουθεί μονοπάτια κλασσικών Ελλήνων και ξένων ζωγράφων που αφιέρωσαν την δουλειά τους (όπως και εσείς) στην παρατήρηση και αποτύπωση του φωτός; Αυτής της άπιαστης πρόκλησης;
ΑΤ: Το φως είναι όντως μια άπιαστη πρόκληση και για αυτόν το λόγο η ενασχόληση με την καταγραφή του δεν εμπεριέχει ρίσκο, και πάλι άπιαστο θα μείνει. Αυτό κυρίως είναι ο λόγος που η καταγραφή του καθίσταται μια απελευθερωτική διαδικασία και συγχρόνως επίπονη, (κάτι σαν την έξοδο του Μεσολογγίου). Αν η εντύπωση που δίνουν τα έργα μου είναι πως προκύπτουν από συστηματική και ενδελεχή παρατήρηση, πρόκειται για απάτη. Το φως στη δική μου θεώρηση δεν καταγράφεται με παρατήρηση αλλά με τη δυνατότητα που αναπτύσσω να ανασύρω και να ανατρέχω επίμονα στην πρώτη ματιά που το ερέθισμα ήταν ισχυρό και καταγράφω επεισόδια με αφορμή το θέμα που έχω επιλέξει. Μπορεί το βλέμμα μου να είναι στραμμένο στο θέμα αλλά ο διάλογος γίνεται σε άλλο πεδίο. Πιθανόν να εντοπίσατε σε κάποια έργα, άυλα φωτεινά επεισόδια ισάξια σε ένταση με αυτά των υλικών φωτοσκιάσεων. Αυτά είναι οι φάροι μου σήμερα όπως σας ανέφερα και παραπάνω. Θέλω ακόμη να επισημάνω ότι δεν επιθυμώ τώρα να προχωρήσω σε πιο αφαιρετικές καταγραφές με τις φωτεινές αξίες να μονοπωλούν. Η ακροβασία μεταξύ ρεαλιστικού, στοχαστικού, ονειρικού και όποιων άλλων ροπών παραμένει για μένα γοητευτική.
ΜΦ: Ποιοι είναι οι «δάσκαλοι» σας; Οι «μέντορες» σας; Τα «ιερά» φαντάσματα σας;
ΑΤ: Προτιμώ να ξεκινήσω από το παρόν προς το παρελθόν. Τα τελευταία χρόνια οι συνοδοιπόροι στη διαδρομή μου όπως θα έλεγα πια τους (δάσκαλους μέντορες) είναι απροσδιόριστοι ως επί των πλείστων. Υπάρχουν μεγάλα διαστήματα που τα πράγματα διαδραματίζονται σαν μια σκηνή από τη ταινία FORREST GUMP όταν ο πρωταγωνιστής καθόταν στο παγκάκι και συνομιλούσε με τον διπλανό του. Τα πρόσωπα άλλαζαν τακτικά η ιστορία του όμως συνέχιζε αδιάλειπτα, σημασία είχε να καθόταν κάποιος δίπλα με διάθεση να συνδεθεί σε μια αφήγηση. Η σχέση ήταν αμφίδρομη και ας μην ήταν αυτό το προφανές. Ανατρέχοντας όμως προς τα πίσω στην προσπάθεια να κατακτήσω τα μυστικά της καλλιτεχνικής δημιουργίας έκφρασης, ξεχώρισαν κάποιες εκατοντάδες καλλιτέχνες αλλά κάποιοι με άγγιξαν σε κάποιες περιόδους με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Αναφέρω έτσι σκόρπια ονόματα όπως μου έρχονται στο μυαλό με πρόθεση να προσπαθήσω να παραλείψω τους εν ζωή. Κ. Παρθένης, Μ. Avery, M. Rothko, A. Giacometti, Α. Εμπειρίκος, Μ. Κάλλας, Π-Λ. Χαλκιάς, Γ. Χαλεπάς, Σ. Παπαλουκάς, l. Cohen, (H. Frankenthaler), N. de Stael, El. Greco, G. Vermeer, E. Degas, N. Καββαδίας. Θα σταματήσω εδώ αυτό το στροβίλισμα και θα σταθώ σε 3 σημεία «ιερά φαντάσματα» λίγο πιο περιφραστικά. Καταρχήν με αναστατώνει η αντιφατική διδασκαλία του Πλάτωνα, με γενναιοδωρία η ιστορία του έχει συγχωρέσει τόση αλαζονεία, αλλά και το πως μια τέτοια ιδιοφυία έδειχνε τέτοια αστάθεια. Δεύτερον, αυτό έρχεται από τα σχολικά μου χρόνια, δεν διδαχθήκαμε τίποτα για το έργο του Αριστοτέλη ενώ τα πάντα για τον Μέγα Αλέξανδρο, πέρασε καιρός αναζητώντας τις σκέψεις του Αριστοτέλη. Τρίτον, η εγκληματική φύση του M. Caravaggio στον αντίποδα της ζωγραφικής του. Αν πρέπει να πω κάτι για τους Έλληνες κυρίως σύγχρονούς μου θα ήθελα να αναφέρω τον Χρήστο Μποκόρο και να διευκρινίσω ότι ο δάσκαλός μου στην ΑΣΚΤ Γιάννης Ψυχοπαίδης ακόμη και λόγω της δια ζώσης επικοινωνίας είναι εκτός της «λίστας» και πολύτιμος.
Πίσω ξανά λοιπόν στο παρόν, ανάμεσα σε ένα πλήθος οριζόντων από τον Αναστάσιο Τούντα που πολλαπλασιάζονται ακόμη παραπάνω στην θέασή τους. Διότι τελικά αυτή είναι και η θεία λειτουργία του καλλιτέχνη, όχι να (επι)κρίνει η να καταγγέλλει ευθέως, αλλά να κατανοεί τα διαφορετικά πλαίσια μέσα από προσωπικά βιώματα και να προσφέρει ένα χώρο για πολλαπλές ταυτίσεις. Πότε σκοτάδι, πότε λάμψη, το φως δεν σταματάει να παίζει με το μυαλό και τις ψυχές μας και για αυτήν του την διαδρομή, ευτυχώς, υπάρχουν εννοιολογικές καταγραφές και αποδείξεις όπως αυτή εδώ η σειρά των έργων.
