Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 30η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Γεννάδι (Παναγιές – Άγιος Γεώργιος) βρίσκεται στα νοτιοανατολικά παράλια της νήσου Ρόδος, στον Όρμο Γενναδίου και εκτείνεται νοτιοδυτικά του ομώνυμου οικισμού. Απέχει 63χλμ. από την πόλη της Ρόδου.
Η παράκτια ζώνη της παραλίας καλύπτεται από βότσαλο. Ο θαλάσσιος πυθμένας της καλύπτεται τόσο από βότσαλο όσο και από μεγάλα διάσπαρτα βράχια. Η παράκτια ζώνη είναι φυσική στο νότιο τμήμα της και τροποποιημένη στο βόρειο, καθώς υπάρχουν συνεχή μόνιμα κτίσματα στο όριο της ακτής, (εστιατόρια, οικίες και εκκλησία) με σποραδική βλάστηση από αλμυρίκια. Στα μέσα της ακτής υπάρχουν τσιμεντένιες κατασκευές που βρίσκονται κάθετα στην ακτή και εξυπηρετούν σε στρατιωτικές ασκήσεις. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει κυρίως μαλάκια (πεταλίδες και δίθυρα όστρακα).
Η ακτή βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα ενός ανοιχτού όρμου, μήκους 12.500μ.. Το μήκος της ακτής είναι 4.500μ., το μέσο πλάτος της 40μ. και έχει προσανατολισμό νοτιοανατολικό. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα παρουσιάζουν κανονικό βάθος και είναι διαυγή. Η κλίση του πυθμένα είναι ήπια, αφού βάθη της τάξης των 5μ. συναντώνται σε απόσταση περίπου ίση με 150μ. από την ακτή. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω του οδικού άξονα Απολακκιάς – Γενναδίου.
Το βόρειο τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως ξαπλώστρες και μόνιμες ομπρέλες, ντουζιέρες, WC και κάδους απορριμμάτων. Οι λουόμενοι δύνανται να εξυπηρετηθούν από τέσσερα εστιατόρια που βρίσκονται επί της ακτής, καθώς και από κινητό χώρο για πρόχειρο φαγητό ο οποίος βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από το νότιο άκρο της παραλίας. Η κολύμβηση είναι η κύρια δραστηριότητα επί της ακτής, με δυνατότητα άσκησης μηχανοκίνητων θαλάσσιων αθλημάτων. Στην ακτή εκβάλουν πέντε ρέματα διαλείπουσας ροής. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 1.000 άτομα.
Η άμεση περιοχή γύρω από την ακτή είναι οικιστική με τουριστική δραστηριότητα (στο παραθεριστικό θέρετρο του οικισμού Γεννάδι, ο οποίος εκτείνεται βόρεια της παραλίας), που περιλαμβάνει ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, αναψυκτήρια, εστιατόρια, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης και εμπορικά καταστήματα. Στην άμεση περιοχή γύρω από την παραλία συναντάμε, επίσης, εκτάσεις καλυμμένες με θίνες, ποολίβαδα και καλαμιώνες.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Στην ευρύτερη περιοχή της ακτής κυριαρχούν οι καλλιέργειες και οι περιοχές με χαμηλή βλάστηση. Επίσης, στην περιοχή υπάρχουν σημαντικές εκτάσεις με βοσκότοπους.
Υπαγωγή – Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου (GR14), στη λεκάνη απορροής των Δωδεκανήσων (GR38) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα των Ανατολικών Ακτών Ρόδου (GR001400010030N). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η παρακολούθηση γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΚΥΑ 140384/2011. Η οικολογική κατάσταση του εν λόγω Παράκτιου Υδατικού Συστήματος, έχει χαρακτηριστεί ως υψηλή, με βάση τον προκαταρκτικό χαρακτηρισμό που πραγματοποιήθηκε από το ΕΛΚΕΘΕ το 2008. Στην περιοχή, σε απόσταση λίγων μέτρων από το νότιο άκρο της παραλίας, εντοπίζεται ο ποταμός Κολωνίτης ο οποίος είναι αναγνωρισμένος στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Γεννάδι αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1995 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |||||||
| GRBW149296256101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 712 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 497,1mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Ρόδου, έτη 1958-2005). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η δυτική, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και νοτιοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1955-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 29oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-2004).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα, ούτε έντονα φαινόμενα παλίρροιας.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Ο οικισμός Γεννάδι, ο οποίος εκτείνεται στο βόρειο άκρο της ακτής, δε διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται, στο σύνολό του, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού αυτού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2001), ανέρχεται σε 655 κατοίκους. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης του οικισμού, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Τόσο κατά μήκος της ακτής όσο και σε μικρή απόσταση από τα δύο άκρα της, εντοπίζονται επτά εκβολές ρεμάτων. Τα ρέματα είναι διαλείπουσας ροής και σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης δυνητικά μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από αγροτική δραστηριότητα. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και άλλων επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Ωστόσο, ο ήπιος χαρακτήρας της αγροτικής δραστηριότητας της περιοχής οδηγεί στο συμπέρασμα πως η επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων είναι ιδιαίτερα περιορισμένη.
Λοιπές πηγές
Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, λαδιών, στερεών απορριμμάτων ή συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί). Το νερό ήταν διαυγές και καθαρό.
Ευτροφισμός
Στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Η ακτή κολύμβησης δεν επηρεάζεται σημαντικά από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων καθώς η γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην άμεση περιοχή είναι ήπιας μορφής. Η τοποθεσία της ακτής εντός ανοιχτού όρμου σε συνδυασμό με το κανονικό βάθος των νερών, εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση μη ευνοϊκών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Τα νερά της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή/και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση εμφάνισης φαινομένων ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος ΡΟΔΟΥ.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Όσον αφορά στην παρουσία μη κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή συστημάτων επεξεργασίας μικρής κλίμακας τα οποία προσφέρουν προστασία του υπόγειου υδροφορέα και συνεπαγόμενα της θαλάσσιας περιοχής από εισροές ρυπαντικού φορτίου.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΡΟΔΟΥ ΠΛ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 1, 85100 ΡΟΔΟΣ Τηλέφωνο: 22413-61200, 22413-61379/80 Fax: 22410-46323 www.rhodes.grmayor@rhodes.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΑΠΕΝ Ειδική Γραμματεία Υδάτων Μ. Ιατρίδου 2 & Λ. Κηφισίας, 11526, Αθήνα Τηλέφωνο: 2106931298-9, 2106931262, 2106931254 Fax: 210 6994355 www.ypeka.gr info.egy@prv.ypeka.gr bathingwaterprofiles@prv.ypeka.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου Δ/νση Υδάτων Νοτ. Αιγαίου Σάκη Καράγιωργα, 84100 Ερμούπολη Σύρος Τηλέφωνο: : 22810 98815 Fax: 22810 98815 http://naigaio.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Ερυθρού Σταυρού 12, 86100 Ρόδος Τηλέφωνο: 2241364401 Fax: |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Χρήσιμες Συνδέσεις
Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος – Κατάσταση υδάτων κολύμβησης: www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων: cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/nbwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: www.ypeka.gr
Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας & Θρησκευμάτων: www.yppo.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία: www.hnms.gr/hnms/greek/index_html
ΥΠΕΚΑ – Εθνικό Δίκτυο Πληροφοριών Περιβάλλοντος (ΕΔΠΠ): www.e-per.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=432
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών: www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων: www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες: www.eepf.gr/blueflag
ΕΟΤ: www.visitgreece.gr/portal/site/eot
Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: http://www.pnai.gov.gr/
Δήμος ΡΟΔΟΥ: www.rhodes.gr
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
